BANJALUKA – Nekada je u Banjaluci sve vrvjelo od zanatskih radnji i od mušterija, a danas je opstao samo mali broj njih.
U posljednje vrijeme sve više zanatlija zatvara svoja vrata jer stari zanati izumiru i odlaze u zaborav.
Ponegdje u gradu može se naći stara zanatska radnja i iskusni zanatlija, a nekih zanimanja skoro da i nema. Među njima je i posao vunovlačara, koji gotovo da je izumro.
Jedna od rijetkih koji se bave ovim zanatom je Jadranka Cenić. Ona je jedina žena vunovlačar u gradu, a ovaj posao radi od 1997. godine.
“Moj muž se bavio ovim poslom, koji je naučio od svog oca, a uz njega sam i ja počela da učim ovaj zanat. Mušterija je sve manje i manje, tako da ću još koju godinu da se bavim ovim zanatom, a onda ću prestati”, ispričala je Cenićeva.
Vladimir Đukanović, muzejski savjetnik u Muzeju RS, kaže da je većina starih zanata izumrla jer ljudi više nemaju potrebu za njima.
Đukanović ističe da su na teritoriji Vrbaske banovine do 1935. godine bile 92 vrste starih zanata, a da se danas mogu izbrojati na prste jedne ruke.
“Danas imamo zanate poput automehaničara ili frizera jer ljudi imaju potrebu za tim zanatom, a prije je bilo teško naći automehaničarsku radnju”, kaže Đukanović.
Dodaje da se na teritoriji grada još mogu naći kovači, časovničari, nožari, kazandžije, bačvari, ali da ih ima malo.
Đukanović, koji je napisao monografiju “Stari zanati u Republici Srpskoj”, istakao je da je mali broj zanata opstao, a da radnje koje su i opstale nemaju dovoljno posla.
Časovničar Borislav Rogić, koji se ovim poslom bavi od 1973. godine, kaže da je prije bilo mnogo više posla. On smatra da su na opadanje ovog posla uticali neimaština, te kvalitet satova, ali i moderna vremena, jer su mnogi satove zamijenili mobilnim telefonima.
“Kupci danas mogu naći satove po cijeni od pet ili deset KM pa se i ne isplate popravljati”, dodao je Rogić.
Obućari koje smo zatekli u jednoj obućarskoj radnji kažu da slabo imaju posla.
“Ljudi najčešće obuću i ne popravljaju, prije se odluče da kupe novu”, kaže jedan obućar.
Drugi obućar, koji radi ovaj posao više od tri decenije, pojašnjava da je raditi naučio od starijih ljudi koji su se bavili ovim zanatom.
I on kaže da je nekada bilo više mušterija, a da se danas slabo ko odluči da popravlja obuću.
“Ni broj mušterija ni zarada nisu kao nekad”, složile su se zanatlije.
(Nezavisne)
