Najveći ruski i jedan od najvećih svjetskih književnih klasika Aleksandar Sergejevič Puškin rođen je na današnji dan 1837. godine.
Puškin je bio začetnik realizma u ruskoj prozi i jedan od najvećih liričara, pisac nekih od najznačajnijih djela ruske književnosti, među kojima su “Evgenije Onjegin”, “Boris Godunov”, “Pikova dama” i “Kapetanova kći”.
Dok u svijetu do danas traju rasprave o tome kojem ruskom književniku pripada vrh svjetske književnosti – Lavu Nikolajeviču Tolstoju ili Fjodoru Mihajloviču Dostojevskom, u samoj Rusiji nema dileme.
Svaka anketa o najvećoj književnoj figuri ima jednog pobjednika – Puškina, pa onda slijede svi ostali.
Puškin je među prvima u Rusiji počeo da piše narodnim jezikom i distancirao se od romantičarske književnosti, popularne u zapadnoj Evropi. Napravio je stil koji je miješao satiru, romantiku i dramu.
Rođen je u obrazovanoj, aristokratskoj porodici. Pradjeda po majci bio mu je crni Etiopljanin – Ibrahim Petrovič Hanibal, kojeg je u Carigradu kupio srpski grof Sava Vladislavić Raguzinski.
Grof Sava je Puškinovog pradjeda “poklonio” ruskom caru po povratku u Rusiju, a on ga je potom prisvojio za svoje kumče Petra Velikog.
U ranom djetinjstvu o Puškinu su se starale dadilje i učitelji francuskog jezika.
Puškin je brzo uplivao u liberalne političke vode i zbog revolucionarnih pjesama poslat je u egzil u južnu Rusiju, gdje je ostao 1820-1823. godine.
Nakon što je otkriveno njegovo pismo u kome iskazuje pozitivan stav prema ateizmu, Puškin je po drugi put protjeran, ovaj put u sjevernu Rusiju, na seosko imanje svoje majke – Mihajlovsko.
Decembra 1825. godine u Sankt Peterburgu su održani protesti i kod mnogih učesnika pronađene su Puškinove pjesme, što mu je ponovo ugrozilo život.
Puškin 1829. godine upoznaje fatalnu Nataliju Gončarevu, kojom se i oženio 1831.
Dvije godine kasnije, proglašen je za kamerjunkera /dvorski čin koji se obično dodjeljuje mladim aristokratama/. On se, međutim, uvrijedio zato što je vjerovao da mu je čin dodijeljen da bi njegova supruga mogla da odlazi na dvorske balove.
Puškin je ubrzo zapao u lošu finansijsku situaciju, velikim dijelom zbog rashoda supruge. Uspio je da dobije pozajmicu, zahvaljujući kojoj izdaje svoj žurnal 1836. godine.
Konačno, 1837. godine Puškin izaziva na dvoboj Žorža D`Antesa zbog sumnje da se udvarao njegovoj supruzi.
Dvoboj je održan 8. februara 1837. godine. Dueli su bili česta pojava u Rusiji i prihvatljiv način među ruskom aristokratijom, iako godinama nezakonit, da neko brani čast. Prvo bi pucao jedan učesnik, zatim drugi, ukoliko je u stanju.
Prvi metak je opalio D`Antes. Hitac je pogodio Puškina u stomak. Pisac se uhvatio za ranu i pao u snijeg, zatim se rukama pridigao na koljena, uperio pištolj u protivnika i pokušao da opali, ali je pištolj bio mokar.
Puškin je tražio da zamijeni pištolj, što mu je dozvoljeno. Opalio je, ali je metak samo okrznuo D`Antesa.
Doktor je pokušao da sanira ranu. Ipak, Aleksandar Sergejevič Puškin preminuo je dva dana kasnije, 10. februara 1837. godine, odnosno 29. januara po starom kalendaru.
Nakon što je prošaputao posljednje riječi: “Životu je kraj… nešto me pritiska”, Puškin je izdahnuo.
Pošto je bio liberal, u strahu od nereda na ulicama, ruska vlada je naredila da Puškin bude sahranjen bez ceremonije, u tajnosti, i prevezen u kolima natovarenim sijenom.
Najpoznatija Puškinova djela su romani u stihovima “Evgenije Onjegin”, “Grof Nulin”, “Kućica u Kolomni”, drame “Boris Godunov”, “Rusalka”, prozna djela “Pikova dama”, “Kapetanova kći”, “Egipatske noći”, “Pripovijetke pokojnog Ivana Petroviča Belkina”, male tragedije u stihovima “Gozba za vrijeme kuge”, “Vitez-tvrdica”.
Zatim “Kameni gost”, “Mocart i Salijeri”, poeme “Cigani”, “Poltava”, “Bronzani konjanik”, “Gavrilijada”, “Ruslan i Ljudmila”, “Kavkaski zarobljenik”, bajke u stihovima “Bajka o caru Saltanu”, “Bajka o ribaru i ribici”, “Bajka o popu i sluzi njegovom Baldi”.
Foto: Sputnik/Vitalij Anjkov
Izvor: SRNA
