Danas je utorak, 2. jul, 184. dan 2024. godine. Do kraja godine ostala su 182 dana.
1489. – Rođen engleski vjerski reformator Tomas Krenmer. Kao kenterberijski nadbiskup omogućio kralju Henriju VIII da se proglasi poglavarom engleske državne crkve. U vrijeme restauracije katolicizma pod Marijom Tjudor spaljen na lomači. Uveo bogosluženje na engleskom jeziku i sastavio “Opšti molitvenik” na engleskom.
1566. – Umro francuski astrolog Nostradamus, autor knjige “Proročanstva”. Bio lični ljekar francuskog kralja Šarla IX i dvorski astrolog Katarine Mediči.
1714. Rođen njemački kompozitor i dirigent Kristof Vilibald Gluk. Reformisao operu tako što je muziku podredio tekstu i prilagodio je dramskoj radnji.
1778. – Umro francuski filozof i pisac Žan Žak Ruso, čije je djelo bilo inspiracija Francuske revolucije i imalo značajan uticaj na evropsku književnost i filozofiju XVIII i XIX vijeka (“Društveni ugovor”, “Rasprava o nejednakosti među ljudima”, “Vjeroispovijesti savojskog vikara”).
1798. – Napoleon Bonaparta zauzeo Aleksandriju. Poslije nekoliko pobjeda nad Mamelucima ušao u Kairo i nastavio pohod u dolinu Nila i Siriju. Francuska vojska povukla se iz Egipta 1801.
1819. – Velika Britanija donijela zakon kojim se zabranjuje rad djece mlađe od devet godina u tekstilnoj industriji, a rad djece mlađe od 16 godina ograničava na 12 časova dnevno.
1850. – Umro Robert Pil, britanski premijer, osnivač Konzervativne partije. Kao ministar unutrašnjih poslova 1829. organizovao londonsku policiju, a po skraćenici njegovog imena policajci dobili nadimak Bobi.
1853. – Prelaskom ruske vojske preko rijeke Prut i napadom na turske trupe počeo Krimski rat.
1860. – Rusi osnovali grad Vladivostok na obali Amurskog zaliva, koji je kasnije postao najznačajnija sovjetska luka, pomorska i vazdušna baza, na sovjetskom Dalekom istoku.
1877. – Rođen njemački pisac Herman Hese, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1946.
1881. – U Vašingtonu izvršen atentat na predsjednika SAD Džejmsa Ejbrama Garfilda. Od posljedica ranjavanja umro 19. septembra.
1900. – Grof Ferdinand fon Cepelin izvršio prvi let vazdušnim brodom nad Bodenskim jezerom u južnoj Njemačkoj. Kasnije konstruisao nekoliko takvih vazduhoplova koji su po njemu dobili naziv.
1915. – U emigraciji u Parizu umro meksički general i predsjednik Porfirio Dijas.
1925. – Rođen kongoanski političar Patris Lumumba, osnivač Kongoanskog nacionalnog pokreta i prvi premijer nezavisnog Konga 1960. Smenjen u septembru iste godine, a u januaru 1961. ubijen pod nerazjašnjenim okolnostima. Postao simbol borbe protiv kolonijalizma afričkih naroda.
1940. – Pogođen torpedom s njemačke podmornice, potonuo brod “Arandora star” koji je prevozio njemačke i italijanske zarobljenike u Kanadu. Nastradalo više od 750 zarobljenika i članova posade.
1949. – Umro bugarski revolucionar i državnik Georgi Mihajlovič Dimitrov, jedan od osnivača Komunističke partije Bugarske, prvi predsjednik bugarske vlade poslije Drugog svjetskog rata, generalni sekretar Kominterne od 1935. do 1943. 1933. uhapšen u Berlinu zbog navodnog učešća u paljenju Rajhstaga i na čuvenom “Lajpciškom procesu” razotkrio da je podmetanje požara bila jedna od nacističkih provokacija kojom je režim pravdao teror nad komunistima i socijalistima. Pod pritiskom svjetske javnosti pušten iz zatvora krajem februara 1934.
1961. – Američki pisac Ernest Hemingvej izvršio samoubistvo. Dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1954.
1964. – Predsjednik SAD Lindon Džonson potpisao “Akt o građanskim pravima”, kojim je zabranjena rasna diskriminacija.
1966. – Francuska izvršila prvu od šest proba atomske bombe na pacifičkom atolu.
1976. – Proglašeno ujedinjenje Sjevernog i Južnog Vijetnama u jednu državu s glavnim gradom Hanojem.
1989. – Umro ruski političar Andrej Andrejevič Gromiko, šef sovjetske diplomatije od 1957. do 1985, kada je postao predsjednik Vrhovnog sovjeta SSSR. Na mjestu ministra spoljnjih poslova zamijenio ga Eduard Ševarnadze.
1990. – Ne prihvatajući ustavne promjene u Srbiji, albanski delegati Skupštine Kosova usvojili Ustavnu deklaraciju i proglasili odvajanje Kosova od Srbije. Skupština Srbije 5. jula raspustila pokrajinsku Skupštinu, poslije čega su uslijedili štrajkovi i protesti kosovskih Albanaca.
1992. – Umro Borislav Pekić, jedan od najznačajnijih jugoslovenskih književnika u drugoj polovini XX vijeka. Kao član ilegalne organizacije Savezne demokratske omladine Jugoslavije, poslije Drugog svjetskog rata bio nekoliko godina u zatvoru. Jedan od osnivača Demokratske stranke 1989.
1997. – Umro američki filmski glumac Džejms Stjuart, dobitnik “Oskara” 1940. za film “Filadelfijska priča”.
1999. – Umro Mario Puzo, autor bestselera “Kum” prema kom je Frensis Ford Kopola snimio istoimen film.
2000. – Kandidat Narodne partije akcije i Zelene stranke Visente Foks pobijedio na predsjedničkim izborima u Meksiku, čime je okončana vladavina Institucionalne revolucionarne partije, koja je bila na vlasti od 1929.
2001. – Prvo usađivanje mehaničkog srca izvršeno u SAD. Sedmočasovnu operaciju izveli hirurzi Univerziteta Luizvila Leman Grej i Robert Dauling.
Foto: nezavisne.com
Izvor: SRNA
