Predstavnici Unije poslodavaca i Konfederacije sindikata Republike Srpske potpisali su sporazum “Za budućnost Srpske” i tom prilikom su predstavili 11 mjera koje, kako kaži, obezbjeđuju održivost ekonomskog rasta i sistema socijalne zaštite.
– Kroz promjenu strukture privrede i privlačenje stranih investitora pokrenuti projekat stvaranja 10.000 radnih mjesta u privredi sa platom preko 2.000 KM neto sa ciljevima: povećanje mogućnosti povratka radne snage iz Evropske unije, zadržavanje postojećeg nivoa zaposlenosti u prerađivačkoj industriji i održivost adekvatnog nivoa ekonomskog rasta;
– Pokrenuti aktivnosti za promjenu načina finansiranja zdravstva – umjesto iz rada kreirati sistem finansiranja iz poreza na dodatnu vrijednost (300.000 radnika finansira sistem socijalne zaštite za 1.000.000 stanovnika);
– Kroz promjene zakonodavstva u oblasti penzijskog i invalidskog osiguranja obezbjediti veće penzije, rješavanja pitanja invalida rada, jačanje povjerenja radnika u penzioni sistem i iznose penzija, pravedniju raspodjelu i suzbijanje neformalne ekonomije;
– Podrška kupovini prve nekretnine za sve mlade u Republici Srpskoj odnosno podrška za pokretanje biznisa;
– Kroz modernizaciju obrazovnog sistema potrebno je ojačati ljudski kapital sa ciljem povećanja produktivnosti, privlačenje kvalitetnih stranih investitora i rasta životnog standarda građana;
– Uspostavljanje programa podrške koji će stimulisati prelazak radnika iz javnog u realni sektor, što za cilj ima: smanjenje javne potrošnje, radna snaga u privredi se obezbjeđuje iz kontingenta domaće radne snage; obezbjeđenje sredstava za povećanje plata ključnim radnicima u javnom sektoru, i dr.
– Kroz izmjene radnog zakonodavstva fleksibilizovati i digitalizovati procedure sa ciljem obezbjeđivanja stimulativnog okruženja za uključivanje radnog potencijala svih kategorija stanovništva u rad bez birokratskih prepreka;
– Promovisanje i poticanje svih vidova kolektivnog pregovaranja i razmjene informacija između socijalnih partnera sa ciljem podizanja kvaliteta socijalnog dijaloga i regulisanja međusobnih odnosa kroz kolektivne ugovore;
– Dodatno pojednostaviti i ubrzati proceduru kontrolisanog i organizovanog zapošljavanja stranaca uz provođenje aktivnosti na prekvalifikaciji i dokvalifikaciji domaće radne snage iz niskoakumulativne privrede i javnog sektora;
– Suzbijanje neformalne ekonomije jer predstavlja kočnicu ubrzanom razvoju, kao i sa ciljem obezbjeđivanja dodatnih izvora za finansiranja penzionog i zdravstvenog sistema;
– Pokretanje projekta “Republika Srpska – dobro mjesto za život”.
Takođe, Unija poslodavaca Republike Srpske i Konfederacija sindikata Republike Srpske konstatuju niz negativnih trendova koji ugrožavaju ekonomsku i socijalnu stabilnost Republike Srpske:
– Zastoj u relizaciji mjera i aktivnosti predviđenih Programom ekonomskih reformi Srpske 2023-2025 odnosno rješavanja strukturnih ekonomskih i socijalnih problema Republike Srpske;
– Negativne makroekonomske trendove (industrijska proizvodnja, izvoz, zaposlenost u industriji) uzrokovane recesionim kretanjima u zemljama najznačajnijim spoljnotrgovinskim partnerima i potencijalne dalje implikacije na ekonomska i socijalna kretanja u Republici Srpskoj,
– Odliv domaće radne snage prema zemljama EU i regiona zbog nekonkurentnosti domaće ekonomije i negativnih demografskih trendova sa daljim posljedicama po održivost ekonomskog rasta i stabilnosti sistema socijalne zaštite;
– Višedecenijski loš odnos prema radu i vrednovanju rada kao uzrok odsustva adekvatnog sistema vrijednosti, negativne selekcije i nepravedne raspodjele.
PROЈEKCIЈE I MAKROEKONOMSKI POKAZATELjI
Projekcije:
– Republika Srpska će 2033. godine imati 290.000 penzionera (svaki treći stanovnik) i 313.000 zaposlenih;
– U narednih deset godina, radna snaga će se smanjiti za 12,6 odsto (sa 420.000 na 367.000);
– U Republici Srpskoj će u 2028. godine raditi između 20.000 i 30.000 stranih radnika;
– Republika Srpska 2026. godine neće imati nezaposlenih;
– Samo po osnovu demografskog deficita Republici Srpskoj, godišnje nedostaje najmanje 3.000 radnika (12.000 novih penzionera – 9.000 svršenih srednjoškolaca);
– 2033. godine Republika Srpska će imati 950.000 stanovnika ili 139.000 manje nego što je imala 2013. godine;
– Ponuda radne snage oktobar 2022 – septembar 2023 manja za deset odsto uz brži rast broja zaposlenih u javnom sektoru nego u privredi.
Makroekonomski pokazatelji:
– Izvoz Republika Srpska 1. do 8. 2022/ 1. do 8. 2023 manji 3,7 odsto;
– Industrijska proizvodnja 1. do 8. 2022/ 1. do 8. 2023 manja za tri odsto;
– Zaposlenost u industriji avgust 2022 – avgust 2023 manja za 2,9 odsto.
Foto: rtrs.tv
Izvor: RTRS
