Ministarstvo unutrašnjih poslova /MUP/ Republike Srpske podržava Interpolovu kampanju o sajber prijetnjama tokom pandemije virusa korona, a s ciljem podizanja svijesti građana o potencijalnim opasnostima i prepoznavanju sajber napada.
Iz MUP-a navode da se sajber prijetnje neprestano razvijaju da bi se iskoristili onlajn ponašanja i trendovi, a izbijanje pandemije virusa korona nije izuzetak, te da sajber kriminalci napadaju računarske mreže i sisteme pojedinaca, kompanija, čak i globalnih organizacija u vrijeme kada bi sajber odbrana mogla biti smanjena zbog skretanja pažnje na zdravstvenu krizu.
U saopštenju MUP-a se dodaje da su neki od najčešćih sajber napada takozvani zlonamjerni domeni /Malicious domains/, a došlo je do povećanja domena registrovanih ključnom riječju “kovid” /COVID/ ili “korona” kako bi se iskoristio sve veći broj ljudi koji traže informacije o pandemiji.
– Na internetu postoji znatan broj registrovanih domena koji sadrže izraze “koronavirus”, “korona-virus”, “kovid19” i “kovid-19”. Iako neki predstavljaju zakonite veb-sajtove, sajber kriminalci svakodnevno stvaraju hiljade novih radi sprovođenja “spam” /spam/ kampanje, “fišing” /phishing /napada ili širenja zlonamjernog softvera – objašnjavaju iz MUP-a.
Pronađeni su “malver” /Malware/ zlonamjerni softver/program, kao i “spajver” /spyware/špijunski softver i “trojanci” /Trojans/ ugrađeni u interaktivne mape i veb-sajtove o virusu korona.
Neželjena pošta /spam emails/, takođe, navodi korisnike da kliknu na linkove koji preuzimaju “malver” na njihove računare ili mobilne uređaje.
Kada je riječ o onlajn prevarama i “fišing” napadima, sajber kriminalci stvaraju lažne veb-sajtove povezane sa pandemijom da privole žrtve da otvaraju zlonamjerne priloge ili da kliknu “fišing” linkove, što dovodi do lažnog predstavljanja ili do nezakonitog pristupa ličnim računima.
– “Biznis imejl kompromis” /Business Email Compromise/ prevara postala je šema izbora, uključujući i korištenje tehnike “spufing” /spoofing/za imejl adrese dobavljača i klijenta, ili korištenje skoro identičnih imejl adresa, za izvođenje napada. Izuzetna potreba za ključnim zalihama pruža idealan scenario da kriminalci prikupe detalje ili prebace milione dolara sredstava za nabavku na račune kriminalaca – navodi se u saopštenju.
Bolnice, medicinski centri i javne ustanove nalaze se na meti sajber kriminalaca koji napadaju takozvanim softverom za ucjenjivanje /Ransomware/, jer su ustanove okupirane zdravstvenom krizom i ne mogu da priušte da budu izvan svojih sistema, a kriminalci vjeruju da će im se vjerovatno platiti otkupnina.
Ovaj softver može ući u njihove sisteme posredstvom elektronske pošte koja sadrži zaražene veze ili priloge, kompromitovane podatke o zaposlenima ili korištenjem ranjivosti u sistemu.
Preporuke i savjeti za prevenciju od ovih napada odnose se prije svega na čuvanje svojih podataka, odnosno pravljenje sigurnosne kopije svih važnih datoteka i njihovo čuvanje nezavisno od sistema, na primjer u “oblaku” /cloud/ na spoljnom disku, te da se uvijek provjeri da li je riječ o zakonitom veb-sajtu kompanije prije unošenja detalja prilikom prijave ili osjetljivih podataka.
Iz MUP-a preporučuju i provjeru svog softvera i sistema, odnosno da se instalira najnoviji antivirusni softver na računaru i mobilnim uređajima, zatim obezbijediti mrežne prolaze “gejtvej” u elektronskoj pošti da bi bile spriječene prijetnje posredstvom neželjene pošte.
Preporuka je i da se poboljša kućni internet, obezbijede nedostaci/ranjivosti administracije sistema koje napadači mogu zloupotrijebiti, te onemogući treća ili zastarjela komponenta koja bi se mogla koristiti kao ulazna tačka.
– Preuzmite mobilne aplikacije ili bilo koji drugi softver samo sa pouzdanih platformi, te obavljajte redovne zdravstvene pretrage na računaru ili mobilnim uređajima – navode iz MUP-a.
U saopštenju se preporučuje oprez, odnosno razgovor sa porodicom, uključujući i djecu, o tome kako ostati bezbjedan na mreži, redovno provjeravati i ažurirati podešavanja o privatnosti na nalozima na društvenim mrežama, ažurirati lozinke i obezbijediti da budu jake /kombinacija velikih i malih slova, brojeva i posebnih znakova/.
– Ne klikćite na linkove ili ne otvarajte priloge u imejlovima koje niste očekivali da ćete dobiti ili koje je poslao nepoznati pošiljalac – dodaje se u saopštenju.
Iz MUP-a pozivaju sve koji vjeruju da su žrtva zločina da obavijeste nadležnu policijsku stanicu ili Odjeljenje za visokotehnološki kriminalitet na imejl /vtk@mup.vladars.net/.
Foto: Alamy
Izvor: SRNA
