Danas je utorak, 3. decembar, 338. dan 2024. Do kraja godine ima 28 dana.
1808. – Madrid se predao snagama francuskog cara Napoleona Prvog Bonaparte.
1810. – Britanija preotela od Francuske ostrva Mauricijus i Reunion.
1857. – Rođen engleski pisac poljskog porijekla Teodor Jozef Konrad Korženovski, poznat kao DŽozef Konrad, čija se djela odlikuju ironičnim pesimizmom, gorčinom, ironijom, fatalizmom, etičkim idealizmom i bogatom pjesničkom simbolikom. Kao pripadnik britanske trgovačke mornarice 20 godina je plovio morima, pa je dosta opisivao život pomoraca i borbu čovjeka i mora. Djela: romani “Lord DŽim”, “Tajfun”, “Nostromo”, “Tajni agent”, “Pod zapadnim očima”, “Pobjeda”, uspomene “Ogledalo mora”.
1883. – Rođen austrijski kompozitor Anton fon Vebern, jedan od najistaknutijih ekspresionista, čiju su muziku nacisti u Drugom svjetskom ratu zabranili. Stvorio je jezgrovit muzički jezik prefinjenih nijansi. Djela: kamerna za gudački kvartet “Pet stavova”, “Šest bagatela “, orkestarska “Šest komada”, “Pet komada”, “Simfonija za kamerni orkestar”, “Varijacije”, solo pjesme.
1894. – Rođen indijski državnik Radžendra Prasad, prvi predsjednik nezavisne Indije od 1950. do 1963. godine.
1914. – U jeku Kolubarske bitke komandant Prve srpske armije general Živojin Mišić odlučio da srpska vojska pređe u kontraofanzivu. Prva armija brzo je probila neprijateljsku odbranu i izbila na planinski masiv Suvobor – Maljen, a Druga armija i odbrana Beograda slomile su otpor austrougarske Pete armije i protjerale je preko Save. Poslije velike pobjede srpske vojske Mišić je unaprijeđen u čin vojvode. Kolubarska bitka imala je ogroman vojni i politički značaj za Srbiju i njene saveznike u Prvom svjetskom ratu.
1915. – Srpska vojska, praćena izbjeglicama, u Prvom svjetskom ratu počela povlačenje kroz Crnu Goru i Albaniju, jedinstveno u istoriji ratovanja, pri čemu je od gladi i bolesti umrlo više od 240 000 ljudi. Na ostrvo Krf stiglo je 135 000 vojnika, a u Bizertu oko 12 000, od kojih je ponovo formirana Srpska armija, koja je 1918. godine oslobodila okupiranu zemlju.
1917. – Predsjednik SAD Vudro Vilson u Prvom svjetskom ratu zatražio od Kongresa da objavi rat Austro-Ugarskoj.
1918. – Zamjenik načelnika italijanske Vrhovne komande general Pjetro Badoljo podnio Vladi Memorandum o akciji za razbijanje tek proglašene Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, u kojem je naglasio da su uslovi za unutrašnje sukobe izvanredni i da ih samo treba aktivirati, “svim mogućim sredstvima”. Memorandum je prihvaćen i godinama je bio osnov politike Rima prema Jugoslaviji, naročito od dolaska na vlast fašističkog diktatora Benita Musolinija.
1919. – Umro francuski slikar Pjer Ogist Renoar, jedan od najistaknutijih impresionista i najvećih evropskih slikara 19. vijeka. Slikao je s neuporedivim osjećanjem za ljupka lica, srećan život i prefinjen kolorit i razvio izraz karakterističan po svijetloružičastim i modrim tonovima. U starosti je radio i skulpture, pretežno aktove jedne forme i žive impresionističke fakture.
1923. – Rođena grčka operska pjevačica Sesilija Sofija Marija Kalogeropulu, poznata kao Marija Kalas, jedan od najvećih soprana u istoriji opere. Sa ogromnim uspjehom pjevala je na najvećim svjetskim operskim scenama uloge dramskog, lirskog i koloraturnog karaktera. Vanredno sugestivna gluma i glas velikog raspona neobične boje i izuzetne topline, kojim je s lakoćom savladavala i najteže dionice, donijeli su joj svjetsku slavu.
1930. – Rođen francuski režiser Žan Lik Godar, vodeća ličnost “novog talasa” francuskog filma. Filmovi: “Do posljednjeg daha”, “Žena je žena”, “Ludi Pjero”, “Broj dva”, “Živjeti svoj život”, “Karabinjeri”, “Prezir”, “Udata žena”, “Muško i žensko”, “Vikend”, “Jedan plus jedan”, “Simpatija za đavola”, “Istočni vjetar”, “Spasavaj se ko može”, “Pasija”, “Ime: Karmen”.
1931. – Usvojen Vestminsterski statut, prema kojem su dominioni Velike Britanije stekli potpunu zakonodavnu nezavisnost.
1952. – Generalna skupština UN prihvatila prijedlog Indije o uspostavljanju primirja u Koreji.
1967. – Južnoafrički hirurg Kristijan Barnar u bolnici “Grote šur” u Kejptaunu prvi put u istoriji medicine presadio srce. Teški srčani bolesnik Luis Vaškanski sa srcem jedne 25-godišnje djevojke, nastradale u saobraćajnoj nesreći, živio je 18 dana.
1969. – Umro ruski vojskovođa i političar Kliment Jefremovič Vorošilov, maršal SSSR-a, bivši predsjednik Prezidijuma Vrhovnog sovjeta. Učestvovao je u revoluciji 1905. godine i u Oktobarskoj revoluciji 1917, a potom je u građanskom ratu uspješno vodio operacije protiv bjelogardejaca i stranih intervencionističkih trupa. U Drugom svjetskom ratu komandovao je jedinicama Sjeverozapadnog pravca Lenjingradskog fronta.
1971. – Počeo indijsko-pakistanski rat zbog Kašmira, završen 17. decembra pobjedom Indije i odvajanjem Bangladeša, do tada Istočnog Pakistana, u posebnu državu.
1975. – U Laosu preuzimanjem vlasti komunisti ukinuli 600 godina staru monarhiju.
1978. – Umrla srpska glumica LJubinka Bobić, član Narodnog pozorišta u Beogradu. Započela karijeru 1921. godine kao tumač uloga naivnih, nestašnih, vragolastih djevojaka, osvojivši naprečac gledalište vedrinom i neposrednošću. Tumačeći kasnije karakterne uloge, iskazala je izuzetno scensko umijeće. NJenu karijeru najviše je obilježila nenadmašna interpretacija Živke u “Gospođi ministarki” Branislava Nušića.
1984. – U gradu Bopal u Indiji skoro 4 500 ljudi umrlo, 500 oslijepilo, a 50 000 zatrovano gasom koji je iscurio iz fabrike za proizvodnju sredstava za zaštitu bilja “Junion karbajd”
1991. – Generalna skupština UN izabrala Butrosa Galija, dotadašnjeg potpredsjednika egipatske Vlade, za generalnog sekretara UN. On je naslijedio Peruanca Havijera Pereza de Kueljara i tu dužnost obavljao do 1997. godine.
1991. – Rusija priznala nezavisnost Ukrajine, a ruski predsjednik Boris Nikolajevič Jeljcin zauzeo se za što brže normalizovanje odnosa Rusije i Ukrajine.
2001. – Vlasti Saudijske Arabije prvi put odobrile ženama da imaju lična dokumenta.
2004. – Predsjednik Alijanse za budućnost Kosova Ramuš Haradinaj, koga su ispitivali istražioci Haškog tribunala zbog sumnje da je počinio ratne zločine nad Srbima, izabran je za predsjednika Vlade Kosova. Za predsjednika Kosova izabran Ibrahim Rugova.
2006. – Predsjednik Venecuele Ugo Čavez /52/ ponovo pobijedio na predsjedničkim izborima.
Foto: Pixnio
Izvor: Nezavisne
