Danas je četvrtak, 11. mart, 70. dan 2021. Do kraja godine ima 295 dana.
1544. – Rođen italijanski pisac Torkvato Taso, koji je u poeziji stapao ljepotu oblika i hrišćansko-romantičnu sentimentalnost, nastojeći da izrazi moralne dileme vremena i sukob dobra i zla, poroka i vrline. Najveći dio burnog života proveo je kao dvorski pjesnik vojvode Alfonsa Drugog od Este. U glavnom djelu – “Oslobođeni Jerusalim” opisao je Prvi krstaški rat. Tri soneta i pet madrigala posvetio je srpskoj plemkinji iz Dubrovnika Cvijeti Zuzorić, a njegova poezija je inspirisala Johana Volfganga Getea, Džordža Bajrona i dubrovačkog pjesnika Ivana Gundulića.
1820. – Umro američki slikar Bendžamin Vest, koji je u klasicističkom maniru slikao portrete i istorijske kompozicije. Posljednje godine života proveo je u Londonu, gdje je portretisao britanskog kralja Džordža Trećeg.
1857. – Umro španski književnik Manuel Hose Kintana, sljedbenik klasike i pisac slobodoumne poezije. Bio je sekretar pobunjeničkog pokreta za nezavisnost u vrijeme vladavine Španijom Napoleona Prvog od 1808. do 1814. Djela: poetska “Oda Španiji”, “Oda Padilji”, “Oda štampariji”, drame “Pelajo”, “Vojvoda od Visea”, istorijsko djelo “Životi slavnih Španaca”, kritika “Pravila drame”.
1885. – Rođen engleski vozač brzih automobila i čamaca Malkolm Kempbel, koji je između 1924. i 1935. devet puta obarao svjetski brzinski rekord u vožnji automobilom, a između 1937. i 1939. triput u vožnji čamcem. Postao je 1935. prvi čovjek koji je automobilom vozio brže od 300 milja na čas /483 kilometra/. Očeve rekorde je oborio njegov sin Donald, koji je 1967. poginuo u čamcu “Plava ptica” prilikom postavljanja novog svjetskog rekorda na vodi od 527,9 kilometara na čas.
1887. – U Nišu Stevan Sremac, Milorad Petrović, Đoka Protić, Spiro Kalik i Stevan Nikšić – Lala osnovali prvo pozorište pod imenom “Sinđelić”. Poslije Drugog svjetskog rata naziv mu je promijenjen u Narodno pozorište.
1892. – Rođen američki filmski režiser Raul Volš, koji se okušao u svim filmskim žanrovima, posebno uspješno u vesternima u kojima je pokazao majstorstvo u slikanju sirove ljudske prirode. Filmovi: “Bagdadski lopov”, “Cijena slave”, “Umrli su u čizmama”, “Džentlmen Džim”, “Srebrna rijeka”, “Udaljeni bubnjevi”, “Svijet u njegovim rukama”, “Bijelo usijanje”, “Goli i mrtvi”, “Udaljena truba”.
1913. – Velika Britanija i Njemačka postigle sporazum o granicama afričkih kolonija Nigerije i Kameruna.
1915. – U Čikagu završen prvi jugoslovenski narodni sabor, na kojem je 468 delegata iz SAD i Kanade podržalo ujedinjenje svih jugoslovenskih naroda u zajedničku državu Jugoslaviju. Iseljenici su u rezoluciji istakli da jedini spas vide “u kidanju svake veze sa Austrougarskom” i formiranju jedinstvene države svih Jugoslovena.
1915. – Velika Britanija počela blokadu Njemačke u Prvom svjetskom ratu.
1916. – Rođen engleski državnik i publicista Džejms Harold Vilson, vođa Laburističke stranke, premijer Velike Britanije od 1964. do 1970. i od 1974. do 1976. Djela: “Nju dil za ugalj”, “Rat protiv siromaštva u svijetu”.
1917. – Britanske trupe zauzele Bagdad u Prvom svjetskom ratu.
1938. – Nacista Artur Sajs-Inkvart postao austrijski kancelar umjesto Kurta fon Šušniga, a dan potom njemačka vojska je ušla u Austriju i pripojila je Trećem rajhu.
1941. – Kongres SAD, na inicijativu predsjednika Frenklina Ruzvelta, usvojio Zakon o zajmu i najmu, kojim je omogućeno državi da sve ratne materijale “proda, prenese, zamijeni, pozajmi, da pod zakup ili na bilo koji drugi način da vladi one zemlje čija je odbrana od vitalnog značaja za odbranu SAD”. Tim zakonom je Velika Britanija dobila znatnu oružanu pomoć u Drugom svjetskom ratu, a SAD su zvanično ostale izvan rata.
1955. – Umro engleski mikrobiolog Aleksander Fleming, koji je 1928. iz gljive penicilium notatum izolovao prvi antibiotik penicilin. Otkriće nije korišćeno do Drugog svjetskog rata, kad su ga britanski fiziolog i biohemičar Ernst Boris Čejn i australijski ljekar Hauar`d Volter Flori primijenili u liječenju infekcija. Fleming je 1945. s njima podijelio Nobelovu nagradu za medicinu.
1974. – Umro srpski pravnik Milan Bartoš, jedan od najistaknutijih jugoslovenskih stručnjaka za međunarodno javno pravo, profesor Pravnog fakulteta u Beogradu, sekretar Srpske akademije nauka i umjetnosti. Bio je državni savjetnik i član mnogih delegacija Jugoslavije na zasjedanjima UN. Djela: “Stvarno pravo”, “Osnove privatnog prava”, “Međunarodno javno pravo”.
1975. – U Lisabonu ugušena pobuna padobranskih jedinica protiv ljevičarske vojne vlade, a bivši predsjednik general Antonio Ribeiro de Spinola je s grupom oficira pobjegao u Španiju. Sutradan je obrazovan Savjet revolucije radi nastavljanja revolucionarnog procesa započetog 25. aprila 1974. obaranjem diktatorskog režima koji je u nasljeđe ostavio Antonio de Oliveira Salazar.
1976. – Bivši predsjednik SAD Ričard Nikson priznao da je 1970. naredio Centralnoj obavještajnoj agenciji da spriječi Salvadora Aljendea da postane predsjednik Čilea. CIA je prilikom rušenja Aljendea 1973. obilato pomogla vojnu zavjeru generala Augusta Pinočea.
1985. – Mihail Gorbačov dan poslije smrti Konstantina Černjenka izabran za generalnog sekretara Centralnog komiteta vladajuće Komunističke partije SSSR.
1990. – Parlament Litvanije objavio nezavisnost te sovjetske baltičke republike od Moskve.
1990. – Čileanski diktator general Augusto Pinoče poslije više od 16 godina prepustio predsjednički položaj Patrisiju Elvinu, ali je zadržao komandu nad oružanim snagama.
1994. – Na Hirurškom odjeljenju bijeljinske bolnice prvi put je uspješno obavljena operacija transplantacije kuka. Ovaj komplikovani zahvat izveo je profesor doktor Nikola Milićević, uz asistenciju ljekara bijeljinske bolnice, na čelu sa dr Milivojem Kićanovićem.
1998. – Predsjednik Indonezije Suharto, uprkos snažnim studentskim protestima, započeo sedmi petogodišnji mandat, ali je ubrzo prinuđen da podnese ostavku na položaj šefa države.
1999. – Njemački ministar finansija Oskar Lafonten podnio ostavku, obrazloživši je “slabim timskim radom” u kabinetu svog stranačkog socijaldemokratskog kolege kancelara Gerharda Šredera.
2003. – Prvi stalni Međunarodni krivični sud inaugurisan u Hagu polaganjem zakletve 18 sudija pred predsjednikom Skupštine stranaka Suda – jordanskim princom Zeidom Raradom al Huseinom. Svečanom činu prisustvovali holandska kraljica Beatrisa, generalni sekretar UN Kofi Anan, te oko 550 predstavnika država stranaka Rimskog statuta, među kojima su bili i ministar inostranih poslova BiH Mladen Ivanić i ambasador BiH u Holandiji Željko Jerkić.
2004. – U seriji podmetnutih eksplozija u četiri putnička voza u Madridu poginulo 190 ljudi, a 1.247 je povrijeđeno. Odgovornost za napade preuzela Al kaida.
2006. – Bivši jugoslovenski predsjednik Slobodan Milošević umro u pritvorskoj jedinici Haškog tribunala.
2011. – Razorni zemljotres jačine devet stepeni po Rihterovoj skali pogodio je sjeveroistočni dio Japana i izazvao cunami, u kome je poginulo skoro 19.000 ljudi, izazvana je nuklearna katastrofa u nuklearki Fukušima i potpuno je uništeno nekoliko obalskih gradova.
Foto: N.N.
Izvor: SRNA
