Na današnji dan prije 104 godine Austrougarska vlast formirala je u Doboju prvi koncentracioni logor u modernoj Evropi 20. vijeka kroz koji je prošao 45.791 logoraš i koji je bio namijenjen isključivo za Srbe, rekao je pomoćnik ministra rada i boračko-invalidske zaštite Republike Srpske Radomir Graonić.
Graonić je naveo da je do formiranja logora došlo zbog vojničkih poraza Austrougarske tokom Prvog svjetskog rata.
“U želji da zatru nacionalni identitet srpskog naroda i na ovim prostorima formiraju `bosansku naciju`, Austrougari su pokrenuli etničko čišćenje uz rijeku Drinu s namjerom da u taj prazan prostor nasele nesrpsko stanovištvo, a Srbe sa tog područja interniraju u ovaj logor, a kasnije i u druge koncentracione logore”, rekao je Graonić.
On je naveo da je kroz dobojski logor prošao 45.791 logoraš, od čega je 33.699 sa područja BiH, a ostali iz Srbije i Crne Gore.
“U ovom logoru, prostor nekadašnje vojne bolnice za austrougarske konje, bili su smješteni žene, djeca i starci s namjerom da se u nehumanim uslovima zatre neposlušno srpsko pleme kome je slobodarstvo bilo iznad svega. U logoru je tokom nepune dvije godine stradalo oko 12.000 Srba”, rekao je Graonić.
On je istakao da Austrougarska nije uspjela u svojim namjerama i da su Srbi sačuvali svoj slobodarski duh.
“Više od 12.000 srpskih dobrovoljaca bilo je u srpskoj vojsci i ta ideja slobode se prenijela na buduće generacije. To je bila inspiracija Srbima da formiraju svoju državu Republiku Srpsku koja je jedini garant opstanka na ovim prostoima”, rekao je Graonić.
Poslanik u Narodnoj skupštini Republike Srpske Srđan Todorović istakao je važnost da građani i institucije Srpske ne zaborave na ovakve događaje.
On je ukazao na licemjernost da Srbe kao stradalnike optužuju za ratne zločine oni koji su formirali logore kao što je bio austrougarski u Doboju, te da na sve moguće načine pokušavaju da se zatre sjećanje ne njega.
Zamjenik gradonačelnika Doboja Vlado Blagojević naveo je da se o stradanju Srba u dobojskom logoru ćutalo jedan vijek, te da su 1992. godine vršene pripreme da se ponovi pogrom nad Srbima.
Vijence na spomenik “Dobojski logor 1915-1917”, koji se nalazi na mjestu nekadašnjeg logora u neposrednoj blizini sadašnje željezničke stanice, položila je delegacija Narodne skupštine Srpske, pomoćnik ministra rada i boračko-invalidske zaštite Radomir Graonić, Generalnog konzulata Srbije u Banjaluci, Trećeg pješadijskog Republika Srpska puka Oružanih snaga BiH, grada Doboja i OEBS-a.
Delegacije su prethodno položile vijence kod Spomen-kosturnice u dobojskom Sabornom hramu Svetih apostola Petra i Pavla, a sveštenstvo dobojskog Arhijerejskog namjesništva služilo parastos za stradale.
Prema podacima iz knjige “Dobojski logor” autora Dušana Paravca, pisane na osnovu crkvenih dokumenata i izjava preživjelih logoraša, austrougarski logor bio je na prostoru sadašnje dobojske Željezničke stanice, a zarobljeni Srbi bili su smješteni u drvenim barakama, u kojima su prethodno uginuli konji austrougarske vojske od zarazne bolesti sakagije.
Logor je osnovan 27. decembra 1915. godine i bio je u funkciji do 5. jula 1917. godine.
U pomen žrtvama dobojskog logora Srpska pravoslavna crkva je u septembru 1938. godine objavila knjigu “Spomenica 1915-1917” i u porti dobojskog Sabornog hrama Svetih apostola Petra i Pavla osveštala izgrađenu Spomen-kosturnicu, u kojoj se nalaze ekshumirani posmrtni ostaci oko 12.000 žrtava austrougarskog logora.
Obilježavanje 104 godine od internacije Srba u dobojski logor organizuje Odbor Vlade Republike Srpske za njegovanje tradicija oslobodilačkih ratova.
Foto: srna.rs, rtvdoboj.org
Izvor: SRNA
