Tehnički direktor Centra za sjemensko-rasadničku proizvodnju u Doboju LJubica Lukač izjavila je Srni da je obezbijeđeno oko 2.000 sadnica Pančićeve omorike za podjelu po javnom pozivu preduzeća “Šume Republike Srpske”, a rok za prijavu je do petka, 21. marta, kada se obilježava Svjetski dan šuma.
Lukačeva je navela da je riječ o trogodišnjim sadnicima preostalim nakon uspješno realizovanog naučnoistraživačkog projekta očuvanja genofonda Pančićeve omorike koji je inicirao profesor Šumarskog fakulteta u Banjaluci Milan Mataruga, a finansijski podržalo resorno ministarstvo.
Ona je rekla da je javni poziv zainteresovao udruženja, a od primljenih prijava izdvojila je Planinarsko društvo “Glasinac” sa Sokoca.
Lukačeva je napomenula da je projekat očuvanja genofonda Pančićeve omorike trajao tri godine tako što je prvo prikupljeno sjeme iz prirodnih sastojina koje prate srednji tok rijeke Drine u Republici Srpskoj i Srbiji.
Ona je dodala da je svako sjeme georeferencirano, odnosno sa kojeg je stabla poteklo, sa kojeg lokaliteta i nadmorske visine.
“Zatim se, koristeći najsavremenije tehnologije, pristupilo uzgoju sadnica u Centru za sjemensko-rasadničku proizvodnju, a potom podizanju plantaža na prirodnim sastojinama Pančićeve omorike”, pojasnila je Lukačeva.
Prema njenim riječima, podignute su tri plantaže u šumskim gazdinstvima “Panos” u Višegradu, “Drina” u Srebrenici i “Sjemeć” u Rogatici.
Lukačeva je rekla da je preostalo oko 3.000 sadnica Pančićeve omorike, od kojih je oko 1.000 namijenjeno za popunjavanje plantaža s obzirom na očekivane gubitke usljed oštećenja od divljači, te prirodnog ili ljudskog faktora.
“Uspjeh pošumljavanja je ako se primi 80 odsto sadnica, a naša namjera je da u ovom slučaju bude 100 odsto”, navela je ona.
Preostalih 2.000 sadnica namijenjeno je u hortikulturne svrhe s ciljem da se kod građana podigne svijest o Pančićevoj omorici kao rijetkoj endemskoj vrsti.
Ona je za Pančićevu omoriku istakla da raste u ekstremnim uslovima terena i gotovo nepristupačnim staništima jer je potiskuje smrča, te da se pokazala otpornom na aero-zagađenje u gradskim uslovima.
“Šume Republike Srpske” uputile su javni poziv za dodjelu sadnica Pančićeve omorike, a rok za prijavu je petak, 21. mart, kada se obilježava Svjetski dan šuma.
Cilj akcije je očuvanje i zaštita endemskih vrsta povećanjem šumskog fonda i podizanjem svijesti o značaju šuma i njihovoj ulozi u ekosistemu.
Poziv je upućen svim predškolskim ustanovama, osnovnim i srednjim školama, lokalnim zajednicama, planinarskim i ekološkim udruženjima, fakultetima i istraživačkim institucijama, kao i drugim organizacijama koje podržavaju zaštitu životne sredine.
Nakon prikupljenih prijava sadnice će biti dostupne za preuzimanje u Centru za sjemensko-rasadničku proizvodnju u Doboju, kao i u Banjaluci.
Pančićeva omorika raste na 26 nalazišta u sedam opština u Republici Srpskoj, a njeno prirodno stanište nalazi se još samo u Srbiji u kanjonu Drine, te je pokrenuta inicijativa da bude proglašena vrstom od republičkog značaja.
Pančićeva omorika endem je Balkanskog poluostrva, otkrio ju je prije 150 godina srpski botaničar Josif Pančić, a predstavlja jednu od najstarijih drvenastih vrsta i najkasnije je opisana vrsta četinara u Evropi.
Foto: srna.rs
Izvor: SRNA
