Dvodnevna manifestacija “Dani Vučijačke brigade” počinje danas u mjestu Lipa na Vučijaku gdje će biti obilježene 33 godine od formiranja brigade i odbrane ovog kraja gdje su se vodile teške borbe, ali su srpske jedinice uspjele da zaustave prodor hrvatskih snaga prema Doboju.
Jedan od ratnih komandanata i načelnik štaba Vučijačke brigade Mirko Stojčinović rekao je Srni da je odbrana kote Lipe na Vučijaku 1992. godine, petomeđi Doboja, Modriče, Vukosavlja, Dervente i Broda, imala veoma važnu ulogu za stvaranje Republike Srpske u današnjim okvirima.
On je naveo da su formiranju Vučijačke brigade prethodile borbe upravo na koti Lipa, kada su 15. maja 1992. godine zaustavljene izviđačke jedinice hrvatskih oružanih snaga koje su prodirale u namjeri da zauzmu prostor Vučijaka do rijeke Bosne i sustignu veliki zbijeg srpskog stanovništva sa prostora Broda.
“Kako je prvi komandant Vučijačke brigade Vladeta Živković imao običaj da kaže, na Lipi je zaustavljen prodor ustaša”, podsjetio je Stojčinović.
On je napomenuo da je usljed nadiranja snaga Hrvatskog vijeća odbrane, Zbora narodne garde i regularne Hrvatske vojske koje su sa nebranjenog područja potiskivale srpski narod krajem maja 1992. godine stvorena Vučijačka brigada, a činile su je samoorganizovane odbrambene oružane snage tog područja.
Stojičnović smatra da je cilj hrvatskih jedinica tada bio da na području Vučijaka, Broda, Odžaka, Dervente i Srpca uspostave takozvanu Plehansku župu zauzmanjem područja Podnovlja i Kalenderovaca, spajajući se sa rijekom Foča koju su već zauzeli.
“Obezbjeđivanjem strategijskog pravca Brod – Johovac i Odžak – Johovac, neprijatelj je planirao da združenim snagama zauzme Doboj, poveže se sa Pousorjem, te spoji sa Žepčom i Herceg – Bosnom, čime bi Hrvati već u 1992. stvrili preduslove za njihov etnički entitet”, napomenuo je Stojčinović.
On je naglasio da je Vučijačka brigada predvođena prvim komandantom Vladetom Živkovićem vodila krvave borbe u okolnostima kada je odnos snaga išao i do šest naprema jedan u korist hrvatsko-muslimanskih jedinca.
“Zaustavivši hrvatski prodora preko Lipe spriječena je i vizuelna kontrola neprijatelja nad Trebavom. Tokom ovih borbi je stradalo oko 50 branilaca”, kaže Stojčinović.
Osvrnuo se i na knjigu “Rat u Bosanskoj Posavini 1992”, autora i učesnika borbi u hrvatskim jedinicama Jerka Zovaka, koji je naveo da je na Posavskom ratištu učestvovalo osam brigada HVO-a, tri brigade Zbora narodne garde i 33 brigade redovne Hrvatske vojske.
Stojičinović kaže da se odbrana Vučijaka prostirala lijevom stranom rijeke Bosne od Ritešića do Botajice i dala je odlične strateške pozicije za početak akcije Koridor čijim probijanjem dolazi do podjele Vučijačke brigade na dva dijela.
Prvi bataljon se usmjerava na Gradačačko ratište, a preostala tri bataljona prema Savi u sklopu Taktičke grupe tri kojom je komandovao pukovnik Slavko Lisica, i koje su imale značajnu ulogu u oslobaćanju Broda.
Povodom sjećanja na ove dane i poginule za odbranu ovih srpskih prostora za danas je u 17.00 časova predviđeno da bude služen u spomen-kapeli u Podnovlju, a u 21.00 čas u Spomen-crkvi Svetog Jovana Vladimira na Lipi molitveni pomen i zapaljena “Vučijačka vatra”.
Drugi dan, odnosno sutra u 10.30 časova u Spomen-crkvi Svetog Jovana Vladimira na Lipi biće služena sveta liturgija i parastos poginulim borcima.
Predviđeno je i polaganje vijenaca na spomen-obilježje za 264 poginula boraca Vojske Republike Srpske, redovnih vojnika bivše JNA i civila.
Stojčinović je naglasio da se na ovaj način sjećaju poginulih div junaka, te da uvijek to organizuju u nedjelju pred Spasovdan i ove godine organizator je opština Vukosavlje.
Stojčinović je istakao da je Vučijačka brigada u svom sastavu imala četiri bataljona, da ju je vodio oslobodilački i odbrambeni duh jer su u istom rovu bili otac, sin i unuk, a njihov jedini cilj je bio da odbrane svoja vjekovna ognjišta.
“Vučijak je u onom ratu gorio tri puta i mnogo je ljudi stradalo tokom odbrane s tim što je Nezavisna država Hrvatska bila dobro organizovana fašistička država uz svu pomoć tada najmoćnije vojske NJemačke, dok smo mi u Odbrambeno-otadžbinskom ratu pružili nadmoćniji otpor”, naveo je Stojčinović.
Prema njegovim riječima, Vudžijačka brigada je za svoje zasluge u Odbrambeno-otadžbinskom ratu odlikovana Ordenom Nemanjića, kao najvišim vojnim priznanjem koje se može dodijeliti brigadi, a njeni pripadnici su činili kostur stvaranja Petog odreda specijalne brigade policije u Doboju.
Pripadnici ove brigade su do kraja Odbrambeno-otadžbinskog rata učestvovali u odbrani Doboja na maglajskom ratištu, gdje je i zaustavljeno spajanje Zeničkog i Tuzlanskog korpusa kojima je kao prioriteni ratni cilj bio osvajanje ovog grada.
“Dobili smo Republiku Srpksu i slobodu koje nema bez Srpske. Nažalost, Vučijačka brigada je u njeno stvaranje dala 200 saboraca i više od 400 ranjenih”, podsjetio je Stojčinović i dodao da na Vučijaku gotovo da nema sela u kojima nije bilo stradalih.
Kao primjer je naveo Podnovlje kod Doboja, gdje je za Republiku Srpsku živote dalo 12 igrača lokalnog Fudbalskog kluba “Polet”.
Foto: modrica.ba
Izvor: SRNA
