Ikona filmske umjetnosti, jedan od najvećih režisera i glumaca Čarli Čaplin, nezaboravni tužni i urnebesno smiješni skitnica Holivuda, umro je na današnji dan 1977. godine.
Od migranta do zvijezde i nazad
U SAD je stigao iz Evrope 1910. i počeo da igra u filmskim burleskama Maka Seneta, ali se brzo osamostalio i stekao svjetsku slavu originalnim likom sentimentalnog klovna – skitnice.
Njegov humanizam, izgrađen u vrijeme teške mladosti – izražen likom dobroćudne skitnice Čarlija – učinio je da svima postane jasna snaga filmskog govora i njegova moć u afirmaciji univerzalnih ljudskih vrijednosti.
Mada nikad nije propovijedao radikalizam bilo kojeg oblika, njegov filmski opus bio je dovoljan razlog da ga godinama progoni šef Ef-Bi-Aja Edgar Huver, a u vrijeme antikomunističke histerije u SAD postao je žrtva američkog republikanskog senatora Džozefa Makartija, pa je 1952. emigrirao u Švajcarsku, gdje je umro.
Snimio je 75 kratkih i dugometražnih filmova, a 1972. dodijeljena mu je nagrada Oskar za životno djelo.
Najpoznatiji Čaplinovi fililmovi su: “Idila u polju”, “Pasji život”, “Mirna ulica”, “Hodočasnik”, “Dječak”, “Potjera za zlatom”, “Cirkus”, “Svjetlosti velegrada”, “Moderna vremena”, “Veliki diktator”, “Gospodin Verdu”, “Јedan kralj u Njujorku”, “Svjetlosti pozornice” i “Grofica iz Hong Konga”.
Obračun sa nacističkim diktatorom
Čaplinov život, kao i smrt, obilježili su neobični događaji koje je ponekad sam inicirao, a ponekad se radilo o spletu okolnosti.
Јednom prilikom, Čaplin je, iz zabave, osvojio treće mjesto na izboru za osobu koja “najviše liči na Čarlija Čaplina”.
Rođen je četiri dana prije Adolfa Hitlera, 1889. godine. Kasnije ga je glumio u filmu “Veliki diktator”.
Tu urnebesnu crnu političku satiru, u kojoj genije filma ismijava nacističkog vođu, gledao je i sam Hitler, ali nije mogao da izdrži, pa je, prema svjedočenjima saradnika, bijesan napustio privatnu projekciju prije kraja.
Zbog sumnje da je komunista, njegovi otisci uklonjeni su sa Holivudske staze slavnih i kasnije su izgubljeni.
Čarli Čaplin nikada nije postao građanin SAD i protjeran je 1953. zato što je odbio američko državljanstvo. Umro je u Švajcarskoj.
Bio je prvi glumac koji se pojavio na naslovnoj strani magazina “Tajm” u julu 1925. godine.
Četiri godine nakon njegove smrti, Ljudmila Karačkina, astronom iz Ukrajine, nazvala je asteroid po njemu – “3623 Čaplin”.
Kraljica Elizabeta Druga proglasila ga je vitezom.
Čaplinova ćerka Džeraldina Čaplin glumila je njegovu majku u biografskom filmu “Čaplin” iz 1992.
Lopovi su iskopali tijelo Čarlija Čaplina i pokušali da dobiju otkup za njega, ali su uhvaćeni.
Ajnštajn filmske umjetnosti
Kada je Čaplin upoznao naučnika Alberta Ajnštajna, Čarli mu je rekao: “Ljudi meni aplaudiraju jer me razumiju, a tebi jer te ne razumiju”.
Američki producenti tog doba tvrdili su da je Čaplin bio inspiracija Voltu Dizniju prilikom osmišljavanja lika Mikija Mausa.
Britanski premijer Vinston Čerčil i Čaplin bili su veoma dobri prijatelji.
Čarli Čaplin bio je majstor smijeha i suza, ponekad i jednog i drugog u isto vrijeme. Štap i šešir njegovog čuvenog skitnice jedan su od zaštitnih znakova i simobla filmske umjetnosti.
Foto: rtrs.tv/Ilustracija
Izvor: RTRS
