Austrijskom piscu Peteru Handkeu danas bi u Stokholmu švedski kralj Karl Gustav trebalo da uruči Nobelovu nagradu za književnost za ovu godinu.
Handke je inostrani član Akademije nauka i umjetnosti Republike Srpske od 2008. godine i Srpske akademije nauka i umetnosti od 2012. godine.
Odluka Švedske akademije da ovogodišnju Nobelovu nagradu za književnost dodijeli Handkeu naišla je na kritike dijela javnosti na Zapadu i Balkanu zbog navodne podrške koju je austrijski pisac pružao bivšem predsjedniku SR Јugoslavije Slobodanu Miloševiću tokom oružanih sukoba u bivšoj Јugoslaviji devedesetih godina prošlog vijeka.
Handke je održao govor na Miloševićevoj sahrani 2006. godine.
Handke je 1996. godine napisao esej pod nazivom “Pravda za Srbiju”. U međuvremenu, on je doveo u sumnju takozvani “genocid” u Srebrenici, a za opsadu Sarajeva, za koju su optuženi Srbi, rekao je da su je inscenirali muslimani u BiH.
U Stokholmu je za danas planirano održavanje protesta, dok su članice Udruženja žena žrtava rata Republike Srpske otputovale u glavni grad Švedske kako bi pružile podršku Handkeu na dodjeli Nobelove nagrade za književnost.
Predsjednik Udruženja žena žrtava rata Republike Srpske Božica Živković Rajilić rekla je Srni da članice ovog udruženja nisu dio nikakvog protesta i ili nečijeg scenarija, već putuju dostojanstveno u Stokholm da bi predstavile Srpsku i podržale nobelovca.
Sedamdesetsedmogodišnji austrijski pisac izjavio je prošle sedmice novinarima u Stokholmu da će u njegovom životu sve ostati isto nakon što primi Nobelovu nagradu za književnost.
On je rekao da više voli anonimne poruke mržnje, nego pitanja novinara o njegovoj podršci Miloševiću, te istakao da želi da zahvali čitaocima za podršku. Odbio je da odgovara na pitanja o bivšoj Јugoslaviji.
Nagrada će mu, kao i svim laureatima biti uručena 10. decembra, na dan smrti Alfreda Nobela, kako nalaže ceremonija.
Ceremonija dodjele nagrada u Stokholmu počeće u 16.30 časova, dok će dodjela Nobelove nagrade za mir premijeru Etiopije Abiju Ahmedu početi u Oslu u Norveškoj u 13.00 časova, kada će biti i uživo prenos na sajtu Nobelovog komiteta.
Handke je stvorio više od 70 proznih radova i dvadesetak pozorišnih djela, oprobao se i kao liričar, esejista, scenarista, prevodilac i režiser. U teatrima širom sveta već decenijama se igraju predstave prema njegovim tekstovima – “Kaspar”, “Psovanje publike”, “Putovanje u sonornu zemlju”.
Roman “Golmanov strah od penala”, koji je ušao u školsku lektiru, ekranizovao je Vim Venders, a Handke je napisao scenario i za čuveno ostvarenje ovog reditelja “Nebo nad Berlinom”.
Rođen je u Grifenu u Koruškoj 6. decembar 1942. godine. Odrastao je u Istočnom Berlinu i Grifenu, a studije je započeo u Gracu. Prvi roman “Stršljeni” objavio je u ljeto 1965, pa napustio fakultet da bi se potpuno posvetio pisanju.
Pažnju na sebe skrenuo je 1966. godine, kada je na Prinstonu u Njujorku optužio literarnu “Grupu 47” za “opisnu impotenciju”. Neposredno poslije praizvedbe u Frankfurtu, u dvorištu Kapetan-Mišinog zdanja, u čuvenom Rasovom pozorištu, predstavu “Psovanje publike”, koja je i danas na repertoaru KPGT-a u Beogradu, postavio je Pit Teslić.
Sedamdesetih i osamdesetih godina prošlog vijeka vidljivost mu na svjetskoj literarnoj sceni donose i romani “Ljevoruka žena”, “Kratka pisma za duga rastajanja” i mnogi drugi.
Osim u Gracu i Berlinu, živio je u Diseldorfu, a kasnije u Parizu, Kronenbergu i SAD. Od 1990. živi u Francuskom gradiću Šavilu, 12 kilometara jugozapadno od Pariza. Pasionirani je sakupljač pečuraka.
Foto: AP
Izvor: RTRS
