1847 – Liberija, država oslobođenih američkih robova koji su se doselili u Afriku, postala je prva nezavisna republika na tom kontinentu.
1856 – U Dablinu je rođen engleski dramski pisac, novinar i kritičar Džordž Bernard Šo (George, Shaw). Književnu karijeru počeo je pisanjem romana i pozorišnih kritika, a proslavio se mnogobrojnim pozorišnim djelima. Dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 1925. (“Kandida”, “Zanat gospođe Voren”, “Major Barbara”, “Pigmalion”).
1858 – Lajonel Rotšild (Lionel Rothshild) je postao prvi Jevrejin član donjeg doma britanskog parlamenta.
1875 – Rođen je švajcarski psihijatar Karl Gustav Jung (Carl), osnivač “analitičke” ili “kompleksne” psihologije, u kojoj se razlikuju dva sloja podsvesnog – individualno i kolektivno (“Psihološki tipovi”, “Psihologija i religija”, “Simbolika duha”, “Studija o arhetipovima”).
1894 – Rođen je engleski pisac Oldos Haksli (Aldous Huxley) jedan od najistaknutijih evropskih esejista 20. vijeka. Njegovi “romani ideja” zasnovani su na esejističkim modelima rasprava i sukoba načela (“Kontrapunkt života”, “Vrli novi svet”, “Slepi u Gazi”).
1908 – Rođen je čileanski državnik Salvador Aljende Gosens (Allende Goshens), osnivač Socijalističke partije i prvi marksista predsjednik Čilea (1970). Ubijen je u udaru vojne hunte pod vođstvom generala Augusta Pinočea 11. septembra 1973.
1909 – Pokušaj španske vlade da u Kataloniji mobiliše rezerviste za borbe u Maroku doveo je do ustanka u Barseloni, koji je krvavo ugušen (“Krvava katalonska nedelja”).
1928 – Rođen je američki filmski režiser Stenli Kjubrik (Stanley Kubrick) koji se proslavio filmovima različitih žanrova – “2001 – Odiseja u svemiru”, “Paklena pomorandža”, “Dr Strejndžlav” i “Lolita”.
1941 – Predsjednik SAD Frenklin Delano Ruzvelt (Franklin, Roosevelt) zamrznuo je svu japansku imovinu u SAD i time obustavio američko-japansku trgovinu.
1943 – Rođen je britanski muzičar Mik Džeger (Mick Jagger) osnivač i pjevač rok grupe “Roling stouns”.
1945 – Na parlamentarnim izborima u Velikoj Britaniji pobijedili su laburisti i njihov lider Klement Atli (Clement Attlee) zamenio je na mjestu premijera Vinstona Čerčila (Winston Churchill).
1950 – Američki vojnici, tokom Korejskog rata, počinili su masakr nad stotinama nenaoružanih izbjeglica u selu No Gun Ri.
1952 – Umrla je Eva Peron (33), popularna supruga predsednika Argentine, Huana Perona (Juan).
1953 – Napadom gerilaca na kasarnu Monkada u gradu Santjago de Kuba, Fidel Kastro (Castro) je počeo borbu protiv režima diktatora Fulhensija Batiste (Fulgencio).
1956 – Egipatski predsjednik Gamal Abdel Naser (Nasser) nacionalizovao je Suecki kanal koji je bio pod kontrolom anglo-francuske kompanije.
1963 – U zemljotresu u glavnom gradu Makedonije, Skoplju, poginulo je više od hiljadu ljudi, a grad je razrušen.
1965 – Maldivska ostrva u Indijskom okeanu, britanski protektorat od 1887, stekla su nezavisnost.
1974 – Konstantin Karamanlis, novi grčki premijer, formirao je prvu civilnu vladu, nakon sedmogodišnjeg vojnog režima u Grčkoj.
1984 – Umro je američki statističar Džordž Horas Galup (George Horace Gallup), direktor i osnivač (1935) “Galupovog instituta” za ispitivanje javnog mnjenja.
1995 – Peru i Ekvador su se sporazumeli o demilitarizovanoj zoni od oko 500 kvadratnih kilometara u pograničnom amazonskom području, okončavši međusobni jednomjesečni rat.
2001 – Medjunarodni sud za ratne zločine u Hagu otpečatio je optužnicu protiv generala Hrvatske vojske u penziji Ante Gotovine, izdatu zbog zločina nad Srbima za vrijeme i poslije operacije “Oluja” 1995. u Krajini, u Hrvatskoj. Gotovina je uhapšen krajem 2005. u Španiji i izručen Tribunalu, gde je 2011. osudjen na 24 godine zatvora, ali je odlukom Apelacionog veća oslobodjen krivice i pušten na slobodu.
2002 – Umro je Badi Bejker (Baddy Baker), američki kompozitor koji je komponovao muziku za preko 200 filmova Volta Diznija.
2003 – Umro je britanski reditelj Džon Šlezinger (John Schlesinger). Njegov film “Ponoćni kauboj” nagrađen je Oskarom, a snimio je i filmove “Darling”, “Lažov Bili”, “Daleko od razuzdane gomile” i “Maratonac”.
2008 – Makedonski parlament izglasao je novu vladu premijera Nikole Gruevskog čija je partija VMRO-DPMNE pobijedila na izborima 1. juna i obrazovala koaliciju s albanskom Demokratskom unijom za integraciju (DUI). Opozicione partije, koalicija levog centra “Sunce” i Demokratska partija Albanca (DPA) bojkotovale su zasjedanje parlamenta.
2010 – Vikiliks.org (Wikileaks) je postavila na svoj sajt 91.000 izvještaja o ratu u Avganistanu raznih američkih vojnih jedinica sa bojnog polja u prethodnih šest godina, koji otkrivaju i da je Pakistan tajno pripisivao civilne i ekstremističke žrtve trupama SAD. Američko ministarstvo odbrane je navelo da su nesagledive posljedice objavljivanja ovih povjerljivih dokumenata.
2011 – U nesreći vojnog aviona na jugu Maroka, prouzrokovanoj lošim vremenom, poginulo je svih 80 putnika.
2016 – Avion na solarni pogon Solar impuls 2 sleteo je u Abu Dabi i tako uspješno završio put oko svijeta. Let oko svijeta na najviše 8.500 metara visine trajao je više od 16 mjeseci, sa prosječnom brzinom od 80 kilometara na čas zahvaljujući baterijama koje skladište sunčevu energiju uz pomoć 17.000 fotovoltnih ćelija na krilima.
2017 – Ujedinjene nacije upozorile su da je gotovo dva miliona djece neuhranjeno i u riziku da oboli od kolere u Jemenu, zemlji pogođenoj dvogodišnjim građanskim ratom.
2018 – Preminuo je Adem Demaći, političar koji je u bivšoj Jugoslaviji 28 godina proveo u zatvoru zbog svojih političkih pogleda i zalaganja za nezavisno Kosovo. Osnivač je Parlamentarne stranke, a za vreme rata na Kosovu bio je politički lider Oslobodilačke vojske Kosova.
Foto: N.N.
Izvor: Nezavisne
