Danas je petak, 23. april, 113. dan 2021. Do kraja godine ima 252 dana.
564. – Rođen engleski pisac Vilijem Šekspir. Njegove drame, od kojih je veliki broj ekranizovan, i danas su na repertoarima svjetskih pozorišta. Umro je na isti dan 1616. godine.
1616. – U Madridu umro španski književnik Migel de Servantes Savedra. Pisao romane, drame, komedije, pripovijetke i pjesme; u svjetsku književnost je ušao romanom “Don Kihot”, koji se smatra pretečom modernog romana.
1728. – U požaru izgorio veliki dio Kopenhagena.
1775. – Rođen engleski slikar Džozef Malard Vilijem Tarner. Njegovo slikarstvo imalo znatan uticaj na francuske impresioniste.
1815. – U Takovu, pod vođstvom Miloša Obrenovića podignut Drugi srpski ustanak protiv osmanske vlasti, iz kojeg je nastala moderna srpska država. Turci su ponovo zaposeli Srbiju posle sloma Prvog srpskog ustanka 1813. i Hadži-Ruvimove bune 1814. Srbi su se tada nalazili u katastrofalnom položaju – stepen samovolje koju su sprovodili Turci (muslimani nezavisno od etničkog porekla) bio je neizdrživ.Za vođu je izabran Miloš Obrenović, vojvoda iz Karađorđeve bune (Prvog srpskog ustanka). Oružana faza ustanaka trajala je nekoliko meseci. Porta je požurila da silom uguši ustanak, ali je pretrpela poraze kod Obrenovca, Dublja i LJubića. Miloš je i vojnički i diplomatskim akcijama uspeo da nadvlada aspiracije Osmanskog carstva. Tome je doprinela i Rusija, koja je posle sloma Napoleona bila u mogućnosti da izvrši pritisak na Portu. Turci su pristali na primirje i obećali Srbiji samoupravu, u kojoj je Miloš postupno izborio položaj autonomnog naslednog knjaza. Iz autonomije izborene Drugim srpskim ustankom postepeno se razvijala moderna srpska država.
1850. – Umro pjesnik Vilijem Vordsvort, uz Kodlridža najznačajniji predstavnik romantizma u engleskoj književnosti. Njegova zbirka pjesama “Lirske balade” označila početak romantizma u engleskoj književnosti.
1858. – Rođen njemački fizičar Maks Plank, tvorac kvantne teorije, za koju je 1918. godine dobio Nobelovu nagradu.
1867. – Rođen srpski političar, publicista i književnik Jaša Prodanović, jedan od osnivača Jugoslovenske republikanske demokratske stranke. Potpredsjednik Vlade FNRJ od 1946. godine do 1948. godine. Uređivao časopise “Narodna misao” i “Odjek”, priredio dvije antologije narodnih pjesama i pripovijedaka i djela Jovana Jovanovića Zmaja, Jove Ilića, Svetislava Vulovića i Laze Lazarevića.
1880. – Rođen ruski baletski igrač, koreograf i pedagog Mihail Mihajlovič Fokin, reformator klasičnog baleta.
1891. Rođen ruski kompozitor i pijanista Sergej Prokofjev, jedan od najoriginalnijih muzičkih stvaralaca dvadesetog vijeka.
1897. Rođen kanadski političar i državnik Lester Bouls Pirson, šef diplomatije od 1948. godine do 1957. godine i premijer Kanade od 1963. do 1968. godine. Zalaganje za mirno rješenje Suecke krize 1957. godine donijelo mu je Nobelovu nagradu za mir.
1913. – Turci u Prvom balkanskom ratu predali Skadar Crnogorcima. Odlukom velikih sila 14. maja Crnogorci su se povukli, a Skadar je pripao Albaniji.
1928. – Rođena Širli Templ. Kao dijete postala holivudska filmska zvijezda. Kasnije je bila ambasador SAD u Gani i u Čehoslovačkoj.
1938. – Sudetski Nijemci tražili, uz podršku Adolfa Hitlera, punu autonomiju u okviru Čehoslovačke. Minhenskim sporazumom u septembru iste godine Hitler Sudete pripaja Njemačkoj, 1939. godine okupira Čehoslovačku.
1941. – Grčka vojska je kapitulirala pred trupama nacističke Njemačke, kralj i vlada napuštaju zemlju.
1945. – Sovjetska armija u Drugom svjetskom ratu oslobodila nacističke logore Saksenhauzen i Ravensbrik.
1975. – Posljednja sajgonska vlada podnijela ostavku, predsjednik SAD Džerald Ford priznao poraz u Vijetnamskom ratu.
1986. – Umro američki filmski reditelj austrijskog porijekla Oto Preminger.
1990. – Premijer Kine Li Peng doputovao u Moskvu, i to je prva posjeta nekog šefa kineske vlade SSSR-u poslije 26 godina.
1992. – Umro indijski filmski reditelj Satjađit Raj, tri sedmice nakon što je dobio nagradu “Oskar” za životno djelo.
1997. – Predsjednik Rusije Boris Jeljcin i predsjednik Kine Đijang Cemin potpisali deklaraciju kojom su se usprotivili dominaciji jedne supersile u posthladnoratovskoj eri.
1998. – Umro grčki državnik Konstantin Karamanlis, premijer od 1955. do 1963. godine i 1974. godine nakon pada vojne hunte, predsjednik od 1980. do 1985. godine.
1999. – Tridesetog dana vazdušnih napada NATO-a na Jugoslaviju pogođena zgrada RTS-a. Poginulo 16, a povrijeđeno 18 radnika.
2003. – U Pekingu održani prvi direktni pregovori SAD i Sjeverne Koreje poslije priznanja Pjongjanga da je u tajnosti radio na unapređenju nuklearnog oružja, čime su prekršene međunarodne norme.
2007. – Umro Boris Jeljcin, prvi predsjednik Rusije i ključna figura u postkomunističkoj Rusiji. Na predsjedničkom položaju bio je dva mandata, od juna 1991. do 31. decembra 1999. godine, kada je podnio ostavku i na mjesto vršioca dužnosti predsjednika imenovao je Vladimira Putina. Imao je ključnu ulogu u sprečavanju državnog udara u avgustu 1991. godine. Te godine potpisao je i ukaz o zabrani rada Komunističke partije.
Foto: N.N.
Izvor: SRNA
