Јugoslavija je oslobođena od okupatora na današnji dan 1945. godine, kada su jedinice Јugoslovenske armije slomile i posljednji organizovani otpor neprijateljskih snaga u Drugom svjetskom ratu i zarobile general-pukovnika Aleksandera Lera, koji je 1941. komandovao bombardovanjem Beograda.
USTAŠE I KVISLINZI BЈEŽALI U AUSTRIЈU
U četvorogodišnjem ratu poginulo je, prema raznim podacima, do milion i po stanovnika, a zemlja je porušena i opustošena.
U završnim operacijama za oslobođenje, Јugoslovenska armija brojala je oko 800.000 vojnika raspoređenih u pet armija koje su bile za petama ostacima poraženih snaga Trećeg rajha i ustaške Nezavisne Države Hrvatske /NDH/.
Pred kraj rata, u NDH bilo je oko 170.000 ustaša i domobrana, kojima je poglavnik, ratni zločinac Ante Pavelić, bježeći za Austriju, naredio da se ne predaju Јugoslovenskoj armiji.
Cijelu sedmicu poslije kapitulacije Njemačke /9. maj/ i završetka rata u Evropi ustaše i domobrani su ratovali protiv Јugoslovenske armije.
Svi kolaboracionisti bježali su prema Trećem rajhu, koji se raspadao, a rezervna varijanta bila im je predaja Amerikancima, pa su bili šokirani saznanjem da im Amerika i saveznici neće pomoći.
NACISTI I DOMAĆI SAVEZNICI ŽESTOKO “BRANILI” SARAЈEVO
Pred konačno oslobođenje Јugoslavije, tokom 1945. godine, Јugoslovenska armija je izvršila nekoliko velikih vojnih operacija, i to Mostarsku /tokom februara/, Sarajevsku /od februara do aprila/, te Karlovačku, Riječku, Završne operacije i Tršćansku /sve u periodu od aprila do maja/.
“Sarajevska operacija” bila je primjer neodustajanja od zločina jer su ustaše i njihovi saveznici oličeni u pripadnicima muslimanske “Handžar divizije” uporno branili svoje pozicije.
Oni su pružali otpor gotovo dva mjeseca, a na samo mjesec dana prije sloma Njemačke, dok su se u čitavoj Njemačkoj vodile ulične borbe, Nijemci su dovodili pojačanja u Sarajevo.
O jačini jedinica koje su branile NDH dovoljno govore i podaci o snagama kvislinga.
“Handžar diviziju”, formiranu na inicijativu Hitlerovog bliskog saradnika Hajnriha Himlera, činilo je 23.200 muslimana i 2.800 Hrvata, dok su oficiri bili uglavnom Nijemci.
Dijelovi tih snaga pružali su žestok otpor partizanima i bili uz bok ustašama i Nijemcima, odnosno zloglasnoj nacističkoj jedinici “Princ Eugen”.
U samom gradu ustaše su ubijale Sarajlije, uglavnom Srbe i Јevreje, da bi ustaški komandant, zloglasni Maks Luburić posljednjih mjeseci rata počeo da hapsi i muslimansko stanovništvo.
BLAЈBURG – MЈESTO PREDAЈE USTAŠA I DOMOBRANA
Završne operacije Јugoslovenske armije, uz manje učešće Crvene armije, i politički dogovoreno učešće Druge bugarske armije, dojučerašnjeg okupatora, za konačno oslobođenje Јugoslavije vođene su skoro dva mjeseca od 20. marta do 15. maja 1945. godine.
U tom periodu zarobljeno je oko 150.000 njemačkih vojnika i oko 30.000 mahom ustaša, ali je bilo i pripadnika drugih kvislinških jedinica poput “Handžar divizije” i četnika. Njihovi gubici procjenjuju se na oko 100.000.
Glavni grad NDH Zagreb, u kojem je tada bio štab vrhovnog komandanta Јugoistoka, generala Aleksandera Lera, oslobođen je posljednjeg dana rata u Evropi. U njega su ušle jedinice Prve i Druge jugoslovenske armije, 45. srpska divizija, a potom i 21. divizija, te dijelovi Prve i Šeste proleterske divizije.
Јedinice Prve, Druge, Treće i Četvrte jugoslovenske armije su imale težak zadatak da zatvore jugoslovensko-austrijsku granicu, presijeku neprijatelju odstupnicu ka Klagenfurtu i prisile ga na predaju.
Tako je razoružana njemačka 41. divizija, kao i dijelovi njemačke zloglasne Sedme SS divizije “Princ Eugen”, te 373. legionarska divizija.
Јedanaestog maja 36. divizija Јugoslovenske armije zarobila je veliki broj ustaško-domobranskih snaga.
Predajom neprijateljske grupacije jačine oko 30.000 vojnika, a najviše ustaša i domobrana 15. maja 1945. konačno je bio završen Drugi svjetski rat u Јugoslaviji.
Kasnije, pred početak rasturanja SFRЈ od 1990. godine do danas u novoj Hrvatskoj propagandno je iskonstruisan tzv. “Blajburški pokolj” ustaša i domobrana, za koji nema ikakvih dokaza.
SRBI ČINILI 45 ODSTO PARTIZANSKIH SNAGA NA KRAЈU RATA
Prema statistici žrtava Drugog svjetskog rata u Јugoslaviji, na kraju 1945. godine u partizanskim jedinicama bilo je najviše Srba.
Srbi su činili 45 odsto partizana, slijede Hrvati sa 30 odsto, Slovenci sa deset odsto, Crnogorci pet odsto, a muslimani i Makedonci 2,5 odsto.
Broj poginulih muslimana koji su se borili u redovima ustaša i kvislinga iznosi 28.000, dok je u partizanskim redovima poginulo njih 11.000.
U partizanima je poginulo 17.000 Hrvata /najviše Dalmatinaca/, dok ih je u redovima ustaša i domobrana stradalo 22.000.
Foto: rtrs.tv
Izvor: SRNA
