Srpski državnik Ilija Savić, poznat kao Ilija Garašanin /1812-1874/, čije je djelo “Načertanije”, objavljeno 1844. godine, predviđalo oslobađanje svih južnih Slovena i stvaranje velike jugoslovenske države pod vođstvom Srbije, rođen je na današnji dan 1812. godine.
Zalagao se i za savez balkanskih naroda koji bi se zajedno oduprli Turskoj.
Garašanin je sin trgovca Milutina Savića iz sela Garaši kod Kragujevca i prezime je uzeo prema nazivu rodnog mjesta.
Karijeru je počeo kao oficir 1837. i bio je prvi starješina vojske kneza Miloša Obrenovića, ali je poslije abdiciranja kneza Miloša 1839. morao u izbjeglištvo.
Po povratku u otadžbinu od 1843. do 1852. bio je ministar unutrašnjih djela, do 1853. ministar spoljnih poslova, ali je smijenjen pod pritiskom Rusije iako se protivio austrofilskoj politici kneza Aleksandra Karađorđevića i smatrao da Srbija treba da se osloni na Rusiju i Francusku.
Ponovo je postao ministar unutrašnjih djela 1858. i odluka Svetoandrejske skupštine o zbacivanju dinastije Karađorđević najviše je njegova zasluga. Na poziv kneza Mihaila Obrenovića 1861. postao je šef vlade i diplomatije.
Prihvatio je njegovu ideju o savezu s Crnom Gorom, Grčkom i Rumunijom u pripremanju ustanka protiv Turaka, takođe vodio je tajne pregovore o ustanku sa prvacima Srba u BiH, ali je otpušten 1867. zbog protivljenja kneževoj ženidbi s Katarinom Konstantinović.
Foto: tvrubin.rs
Izvor: SRNA
