U slučaju smrti osiguranika, članovi njegove porodice mogu ostvariti pravo na penziju, no da li znate pod kojim uslovima, odnosno šta je potrebno da ispune u Republici Srpskoj?
Ko može ostvariti ovo pravo?
Prema Zakonu o penzijskom i invalidskom osiguranju RS, pravo na porodičnu penziju imaju članovi porodice umrlog osiguranika koji je na dan smrti ispunjavao uslove za starosnu ili invalidsku penziju te članovi porodice umrlog korisnika starosne ili invalidske penzije.
Članovima porodice umrlog osiguranika, odnosno korisnika penzije, smatraju se:
– bračni supružnik (udovica, odnosno udovac),
– razvedeni bračni supružnik ili vanbračni supružnik, ako mu je pravosnažnom presudom suda dosuđeno pravo na izdržavanje,
– dijete, rođeno u braku ili van braka, usvojeno ili pastorak,
– dijete bez oba roditelja ili dijete kome su oba roditelja potpuno i trajno nesposobni za privređivanje, koje je osiguranik ili korisnik penzije izdržavao do svoje smrti, i
– roditelj (otac i majka, očuh i maćeha, usvojilac) koje je osiguranik ili korisnik penzije izdržavao do svoje smrti.
Evo kada udovica ima pravo na porodičnu penziju:
a) ako je na dan smrti supruga navršila 50 godina života,
b) ako je na dan smrti supruga bila potpuno nesposobna za privređivanje, odnosno ako je takva nesposobnost nastala u roku od jedne godine od dana smrti supruga,
v) ako je poslije smrti supruga ostalo jedno ili više djece koja imaju pravo na porodičnu penziju, a ona obavlja roditeljske dužnosti prema toj djeci.
Dalje slijedi:
– udovica koja u toku korišćenja prava na porodičnu penziju ostvarenu u skladu sa stavom 1. t. b) i v) ovog člana navrši 50 godina života zadržava pravo na porodičnu penziju.
– udovica kojoj pravo na porodičnu penziju ostvarenu u skladu sa stavom 1. tačka v) ovog člana prestane prije navršenih 50, ali poslije navršenih 45 godina života, može ponovo ostvariti pravo na porodičnu penziju kad navrši 50 godina života.
– udovica koja nije ostvarila pravo na porodičnu penziju u skladu sa stavom 1. tačka v) ovog člana, iako je ispunjavala uslove, može ostvariti pravo na porodičnu penziju i nakon prestanka prava na porodičnu penziju djece, pod uslovima utvrđenim ovim zakonom.
– udovica koja u toku korišćenja prava na porodičnu penziju, ostvarenu u skladu sa stavom 1. tačka v) ovog člana, postane potpuno nesposobna za privređivanje zadržava pravo na porodičnu penziju dok postoji takva nesposobnost.
– udovica koja u toku korišćenja prava u skladu sa stavom 5. ovog člana navrši 50 godina života zadržava pravo na porodičnu penziju.
– udovica koja do smrti supruga nije navršila 50, ali je imala navršenih 45 godina života, ima pravo na porodičnu penziju kad navrši 50 godina života.
– udovica koja je do smrti supruga ili do prestanka prava na porodičnu penziju navršila 45 godina života ima pravo na porodičnu penziju prije navršenih 50 godina života, ako postane potpuno nesposobna za privređivanje.
– udovica ima pravo na porodičnu penziju i kad je dijete osiguranika, odnosno korisnika penzije, rođeno nakon njegove smrti.
Evo kada udovac ima pravo na porodičnu penziju:
a) ako je na dan smrti supruge navršio 60 godina života,
b) ako je na dan smrti supruge bio potpuno nesposoban za privređivanje, odnosno ako je takva nesposobnost nastala u roku jedne godine od dana smrti supruge,
v) ako je poslije smrti supruge ostalo jedno ili više djece koja imaju pravo na porodičnu penziju, a on obavlja roditeljske dužnosti prema toj djeci.
Dalje se navodi:
– udovac koji u toku korišćenja prava na porodičnu penziju, ostvarenu u skladu sa stavom 1. t. b) i v) ovog člana, navrši 60 godina života zadržava pravo na porodičnu penziju.
– udovac kome pravo na porodičnu penziju ostvarenu prema odredbama stava 1. tačka v) ovog člana prestane prije navršenih 60, ali poslije navršenih 55 godina života, može ponovo ostvariti pravo kad navrši 60 godina života.
– udovac koji nije ostvario pravo na porodičnu penziju u skladu sa stavom 1. tačka v) ovog člana, iako je ispunjavao uslove, može ostvariti pravo na porodičnu penziju i nakon prestanka prava na porodičnu penziju djece, pod uslovima utvrđenim ovim zakonom.
– udovac koji u toku korišćenja prava na porodičnu penziju ostvarenu u skladu sa stavom 1. tačka v) ovog člana postane potpuno nesposoban za privređivanje zadržava pravo na porodičnu penziju dok postoji takva nesposobnost.
– udovac koji u toku korišćenja prava u skladu sa stavom 5. ovog člana navrši 60 godina života zadržava pravo na porodičnu penziju.
– udovac koji do smrti supruge nije navršio 60, ali je imao navršenih 55 godina života, ima pravo na porodičnu penziju kad navrši 60 godina života.
– udovac koji je do smrti supruge ili do prestanka prava na porodičnu penziju navršio 55 godina života ima pravo na porodičnu penziju prije navršenih 60 godina života ako postane potpuno nesposoban za privređivanje.
Evo kada dijete ima pravo na porodičnu penziju:
– dijete ima pravo na porodičnu penziju do navršenih 15 godina života.
– poslije navršenih 15 godina života dijete ima pravo na porodičnu penziju do završetka redovnog školovanja, ali najkasnije do navršenih 26 godina života.
– redovnim školovanjem, u smislu ovog zakona, ne smatra se školovanje u školi istog ili nižeg stepena obrazovanja od škole koju je dijete završilo.
– dijete kod koga nastupi nesposobnost za samostalan život i rad prije 15. godine života ima pravo na porodičnu penziju dok ta nesposobnost traje.
– dijete kod koga nesposobnost za privređivanje nastupi poslije 15. godine života, a prije smrti osiguranika, odnosno korisnika penzije ima pravo na porodičnu penziju ako ga je osiguranik, odnosno korisnik penzije, izdržavao do svoje smrti.
– dijete kod koga u toku korišćenja prava na porodičnu penziju nastupi nesposobnost za samostalan život i rad ili nesposobnost za privređivanje zadržava pravo na penziju dok ta nesposobnost traje.
– nesposobnost za samostalan život i rad postoji kada se lice zbog vrste i težine fizičkog ili mentalnog oštećenja ili vrste i težine psihičke bolesti ne može osposobiti za obavljanje najjednostavnijih poslova.
Više o ovome čitajte na LINKU.
Novinarka: Nikolina Aleksić
Foto: Centralna banka BiH
Izvor: Nezavisne
